CHP Balıkesir İl Kadın Kolları, Türk kadınının yerel yönetimlerde seçme ve seçilme hakkını kazanmasının 95. yıl dönümünde önemli bir basın açıklaması yayınlayarak, kadınların siyasetteki temsil oranlarını ve mücadelelerini değerlendirdi.
Tarihi Bir Adım: 3 Nisan 1930
Türkiye'de kadınların siyasi hayata katılımı, Cumhuriyet'in ilk yıllarında atılan devrimci adımlarla başladı. 3 Nisan 1930'da kabul edilen Belediye Kanunu, Türk kadınına belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkını tanıyan ilk yasal düzenleme oldu. Bu tarihi karar, Mustafa Kemal Atatürk'ün öncülüğünde gerçekleşen bir dizi reformun önemli halkalarından biriydi.
CHP Balıkesir İl Kadın Kolları Başkanı Ayşe Pınar Yahşi, yaptığı açıklamada, "Bu haklar, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün vizyoner liderliği sayesinde kazanıldı. 1930'da başlayan bu süreç, 1933'te köy ihtiyar heyetlerinde ve muhtarlıklarda, 1934'te ise milletvekili seçme ve seçilme hakkının tanınmasıyla taçlandı" ifadelerini kullandı.
İlk Kadın Belediye Başkanları Tarihe Geçti
1930 yılındaki ilk yerel seçimlerde, Türkiye'nin farklı bölgelerinden kadınlar belediye meclislerine seçildi. İzmir'de Hasane Nalan ve Benal Nevzat, İstanbul'da ise Rana Sani Yaver, Seniye İsmail, Ayşe Remzi, Nakiye ve Latife Bekir gibi isimler şehir meclislerinde görev aldı. Artvin Yusufeli'ne bağlı Kılıçkaya beldesinde ise Sadiye Hanım, "Türkiye'nin ilk kadın belde belediye başkanı" unvanını kazandı.
2024 Yerel Seçimlerinde Kadın Temsili
31 Mart 2024'te gerçekleştirilen son yerel seçimlerde, kadın temsilinde önemli artışlar yaşandı. Türkiye genelinde 5'i büyükşehir olmak üzere 11 ilde kadın belediye başkanı seçildi. Bir önceki seçimlere göre il ve ilçe belediyelerinde seçilen kadın sayısında %108'lik bir artış kaydedildi.
Ancak CHP Balıkesir İl Kadın Kolları'nın açıklamasında, bu artışın yeterli olmadığı vurgulandı. Belediye meclis üyeliklerindeki kadın temsil oranının 2019'da %11 iken, 2024'te %15'e yükseldiği belirtildi. Marmara Bölgesi'nde bu oranın %20'ye ulaştığı ifade edilirken, hala ideal seviyelerin çok altında olduğunun altı çizildi.
Açıklamada, kadınların siyasete katılımının önündeki engellere de değinildi. Toplumsal cinsiyet eşitsizliği, geleneksel rol dağılımları ve siyasi partilerin aday belirleme süreçlerindeki ayrımcılık gibi faktörlerin, kadınların siyasette daha fazla yer almasını engellediği kaydedildi.
CHP Balıkesir İl Kadın Kolları Başkanı Yahşi, "Kadınların siyasete aktif katılımı, demokratik sürecin ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanabilmesi, kadına yönelik şiddetin engellenmesi için elzemdir" dedi.
AKP İktidarına Sert Eleştiri
Açıklamanın dikkat çeken bölümlerinden biri de AKP iktidarına yönelik eleştiriler oldu. "Kadınların haklarını tek tek budamaya çalışan AKP iktidarı ve onların küçük gerici ortaklarına rağmen ne korktuk, ne sindik" ifadelerinin kullanıldığı açıklamada, kadın hakları konusunda geri adımlar atıldığı iddia edildi.
CHP Balıkesir İl Kadın Kolları, kadın mücadelesinin gücüne vurgu yaparak, "Tam tersine daha da kenetlendik ve örgütlendik. Karşılarına aldıkları sadece ülkenin yarısını oluşturan kadınlar değil. Bu ülkede haktan, hukuktan, adaletten ve eşitlikten yana olan erkekler de bizim tarafımızda" mesajını verdi.
Açıklamanın son bölümünde, kadınların siyasette eşit temsili için gerekli olan bütüncül politikaların yaşama geçirilmesi talebi yinelendi. "Kadın hakkı insan hakkıdır" sloganıyla biten açıklamada, mücadelenin kararlılıkla sürdürüleceği ifade edildi.
İstatistiklerle Türkiye'de Kadın Temsili
Belediye başkanlıklarında kadın oranı: %4.5 (2024)
Belediye meclis üyeliklerinde kadın oranı: %15 (2024)
İl genel meclis üyeliklerinde kadın oranı: %11.3 (2024)
Köy ve mahalle muhtarlıklarında kadın oranı: %2.1 (2024)
CHP'nin Kadın Politikaları
CHP'nin kadın temsilini artırmaya yönelik çalışmalarına da değinilen açıklamada, partinin %33 kadın kotası uyguladığı ve yerel yönetimlerde kadın adayları desteklediği belirtildi. CHP'nin, kadınların siyasette daha fazla yer alması için eğitim programları ve mentorluk sistemleri geliştirdiği ifade edildi.
Kadın örgütleri ve sivil toplum kuruluşlarının, kadınların siyasal katılımını artırmak için yürüttüğü çalışmaların önemine değinilen açıklamada, CHP'nin bu tür oluşumlarla işbirliği içinde olduğu vurgulandı.
CHP Balıkesir İl Kadın Kolları, önümüzdeki dönemde kadın temsilini artırmak için çeşitli projeler yürüteceklerini açıkladı. Bunlar arasında genç kadınları siyasete kazandırmaya yönelik eğitimler, yerel yönetimlerde kadın temsilini artırmak için lobi faaliyetleri ve seçim süreçlerinde kadın adayları destekleme çalışmaları yer alıyor.
CHP Balıkesir İl Kadın Kolları'nın 3 Nisan açıklaması, Türk kadınının 95 yıllık siyasi haklar mücadelesini hatırlatırken, günümüzde halen devam eden eşitsizliklere dikkat çekti. Kadınların siyasette eşit temsilinin sağlanması için mücadelenin süreceği mesajı verilen açıklama, "Kadın hakkı insan hakkıdır" sloganıyla son buldu.
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.
